دانستنیهای خواندنی درباره مو

در پوست سر يك فرد معمولي 100 هزار تار مو، در افراد با موهاي قرمز 90 هزار، در افراد با موهاي مشكي 110 هزار و افراد با موهاي بلوند 150 هزار تار مو موجود ميباشد. در سـر بچـه در هــر سانتي متر مربع سر 1100 پياز مو وجود دارد كـه ايـن تعـداد در سـن 25 ســالگي به 600 و در سن 30 الـي 50 سـالـگـي بـه 250 الـي 300 تـار مـو كـاهــــش مـييابد. از هر پياز مو در حدود 25 تار مو (پس از ريزش تـار مو قبلي) در طول حيات فرد رويش مي كند كه هر كدام از آنها سالها باقي مي ماند. مو از پروتئـيـنـي بـنـام كـــراتين تشكيل يافته است اين همان ماده اي است كه سـازنــده پر پرندگان، ناخن، سم و چنگـال حيوانات مي بـاشد. خود كـراتـيـن عـمدتـا از اسـيـد آمــينه سيستئين (CYSTEINE) تشكيل يافته است. همـچنين مـو حـاوي رنـگدانه مــلانين ميباشد. دو نوع ملانين در مو توليد ميـگردد يكي اوملانين
(EUMELANIN) كه ايجاد كننده رنـگ قـهوه اي و مشــــكي
است و فئوملانين (PHAEOMELANIN) كه ايجاد كننده رنگ قرمز مي باشد. تـركـيــب اين دو دو نوع رنگدانه رنگهاي متنوع مو را پديد مي آورند. قطر مو 0.1 ميلي متر مي باشـد. مو بطور متوسط در روز 0.35 ميلي متر و در ماه 1 سانتي متر رشد مي كـــند. رشد مو در تابستان از زمستان بيشتر بوده و همچنين رشد مو در مردان انــدكي سريعتر از زنان ميباشد. حداكثر طول مو در سر 70 الي 90 سانتي متر ميباشد. در بـــدن انسان 3 نوع مو رشد ميكند:
1- لانوگو (LANUGO): موي نازك، بي رنگ و فاقد مغز مياني كه كرك مانند بوده و تمام بدن جنين را در رحم ميپوشاند اما يك ماه پيش از بدنيا آمدن كودك اين موها ريزش پيدا ميكنند.
2- ولوس (VELLUS): تمام سطح پوست بدن جز كف دست و پا و لبها را پوشانده.اين مو نيز كرك مانند بوده و فاقد رنگدانه است.لطيف، نرم و نازك و فاقد مغز مياني ميباشد.
3- ترمينال (TERMINAL): موهاي بلند و ضخيم و زبري مي باشند كه ابــروهـــا، مـوي سر، مژه ها، ريش و سبيل و موهاي نواحي تناسلي را تشكيل ميدهد.
در بدن موهاي ولوس قادر به تبديل به موهاي ترمينال ميباشند ( بـا تـحريك هورمونهاي مردانه).
استحكام موي شما به پروتئين كراتين بستگي دارد. يك تار مو ميتواند تا 25 درصد طول طبيعي خود پيش از آنكه پاره گردد كشيده شود. ايـن مـقـدار در تــار مــوي خيس به 50 درصد ميرسد! هر تار مو پيش از آنكه پاره گردد قادر به تحمل 100 گرم بار مي بـاشد به عبارتي اگر مـوهاي سر را بريده و بصورت طناب درآوريم آن طنـاب قـــادر به تحمل 10 تن بار خواهد بود! استحكام موي سر شما برابر با استحكام يك مفتول مسي بـــا قطر برابر با تار مو ميباشد! مراحل رشد مو به قرار زير است:
1- مـرحله رشد فعال و يا آناژن (ANAGEN):
دراين مرحله سلولهاي فوليكول مرتبا رشد كرده و تقسيم شده و شاخي ميـگردند و ساقه مـو را
تشكيل ميدهند.
2- مـرحله انتقالي و يا كاتاژن (CATAGEN):
در ايـن مــرحـــله رشد مو كند شده و مو به 6/1 طول خود چروكيده ميشود.
3- مرحله ريزش مو و يا تلوژن (TELOGEN): در ايـن مرحله رشد مـو مـتـوقف شده و ارتباط قاعده فوليكول با مو سست شده و در اثر فشار تار موي جديد در حال رشد، تـــار موي قديمي ميريزد. اين مرحله، مرحله استراحت مو نيز ناميده ميگردد.
مرحله آناژن معمـولا در سر 6 سـال به طـول مـي انــجامد و 85 درصد موهاي سر در اين مرحله قرار دارند.
مـرحـــله كاتاژن در موهاي سر در حدود 10 روز بطول مي انجامد و تنها 1 درصد مـوهـاي سر در اين مرحله قرار دارند
مرحله تلوژن در موهاي سر معمولا 12 هفته بطول مي انجامد و 25 درصد مـوهــاي سر در اين مرحله قرار دارند.
دوره سيكل كامل رشد و ريزش مو حدود 3 الي 4 سال به طول مي انجامد اما اين مدت براي مژه ها 4 ماه است. مدت رشد و استراحت موهاي نواحي ديـگر بـدن بـــه قــرار زير ميباشد:
1- ابـرو: مـدت اسـتـراحـــت: 12 هفته/ مدت رشد: 8-4 هفته/ تـعـداد پـيـاز مــو در هــر سانتيمتر مربع پوست: 350 / سرعت رشد در روز: 0.61 ميلي متر
2- ريش صورت: مدت استراحت: 10 هفته/ مدت رشد: 1 سال/ تـعداد پــيـاز مو در هر سانتي متر مربع: 500 در چانه و 800 در گونه/ سرعت رشد: 0.32 ميلي متر
3- سبيل: مدت استراحت: 6 هفته/ مدت رشد: 16 هفته/ تعداد پياز در هر سانتيــمـتر مربع: 500/ سرعت رشد: 0.38 ميلي متر
4- زير بغل: مـدت اسـتـراحــت: 12 هفـتـه/ مـــدت رشد: 16 هفته/ تعداد پياز مو: 65 / سرعت رشد: 0.3 ميلي متر
5- موهاي پا: مدت استراحت: 24 هفته/ مدت رشد: 16 هفته/ تـعـداد پـيـاز مــو: 60 / سرعت رشد: 0.21 ميلي متر
6- موهاي نواحي تناسلي: مدت استراحت: يك هفته/ مدت رشد: چندين ماه/تعداد پياز مو: 70 / سرعت رشد: 0.3 ميلي متر
علت آن كـه موهاي سر همواره در حال رشد مي بـاشـد امـا مثـلا مـوهـاي ابرو تا اندازه مشخص بلند ميگردد، در كنترل ژنتـيـكي آنهـا بـوده كـه مـدت زمـان آنـاژن و تلوژن آنها را تعيين مي كـند. مثلا در موي سر در آن واحد 85 درصد موها در حال رشد بوده و تنها 13 درصد مـوها در حال استراحت ميباشند. اما در ابرو تنها 10 درصد موها درحال رشد و 90 درصد موها در حال استراحت هستند.
ريزش 50 الي 100 تار مو از موهاي سر در روز طبيعي ميبـاشد. شـكل مو و يا صاف و يا مجعد بودن مو به 2 عامل بستگي دارد:
..................